UYARI: Makale hazırlanırken az da olsa psikoloji biliminden teknik anlamda yararlanılmıştır. Konu içeriğinin çoğunluğu kendi akıl, mantık ve deneyimlerime (iki kardeş abisiyim 
) dayanmaktadır. Makaledeki yöntemlerin garantisi bulunmuyor. Şahsi olarak misafir çocuğu tehlikesi ile hiç karşılaşmadım çünkü - kendimi övmek için demiyorum - ev içinde, annemin ve babamın arkadaşları (potansiyel misafir çocuklu aileler) içinde benim kendime ait bir alanım ve o alanın ihlal edilmemesi gerektiği bilinci var.
Misafir çocukları bilgisayar sahipleri çocuklar/gençler için bir problem olabiliyor. Bu problemden kaynaklı çocuk nefreti, çocukları balkondan aşağı sarkıtma dürtüsü, zorla cin videoları izletme isteği gibi mazoşistlik belirtileri oluşuyor(!) Bu konuda bu durumdan, tehlikeli unsur olan misafir çocuğunu nasıl pasif yapabileceğimizin bazı yardımcı noktalarına değineceğim.
1-)Misafir çocuğunun müracaat kurumunu sadece kendinizle sınırlayın. Yani havalı olma girişimini bırakırsam misafir çocuğunun bilgisayarı isteyebileceği tek kişi siz olun. Onun ebeveynlerini ve kendi ebeveynlerinizi denklemden çıkarın. Siz yaş olarak yetişkinlerden küçüksünüz. Çocuğun psikolojinin üstüne kurulduğu ilkelerden biri “arkama büyükleri alırsam iş tamam babba” ilkesidir.
1.1) Normal bir zamanda kendi ebeveynleriniz ile görüşün. Misafir çocuğu tehlikesinin bilinçlendirmesini yapın. Bilgisayarın ücretini her ne kadar onlar ödemiş olursa da olsun aidiyeti sizindir. Ve sizin malınıza sizden başkasının sizin izniniz dışında müdahale edilmesini istemediğinizi belirtin. Yapmaları gereken şeyin misafir çocuğu bilgisayar istediğinde oralı olmamalarıdır. Bunun anlamını aşağıda kısaca anlattım. Ebeveynlerinize sizi bilgisayarı çocuğa vermeleri üstüne zorlama hatta imada dahi bulunmamaları gerektiğini aktarın. Son olarak ebeveynlerinize misafir çocuğunun bilgisayar istemesi üstünde 1 saniye dahi durmayarak (çocuğu) umursamadan çocuğun ebeveynlerini sizi zorlamasına izin vermesine mümkünat vermemek için çocuğun ebeveynini sohbete çekmesini isteyin. Yani kısaca çocuğun ebeveynlerini de çocuğu umursamamak üstüne zorlayın. Çocuk ağlasa bile umursamayın. Kıyameti koparsa bile ciğerleri yırtılsa bile umursamayın. Tek umursama o umursadığını hissettirdiğin o 1 saniyelik an senin bitiş anındır.
1.2) “Ebeveynlerim beni dinlemez. Bilgisayarı verir.” diyorsanız ebeveynlerinize eşya aidiyetine saygıdan ve sizin kendi bireysel sınırlarınız hakkında bilgi verin. O evde siz de bir bireysiniz ve bu bireysel kimliğe ilişkin sınırların aşılmasının hoş olmadığını ve bu düşünce yapılarından yanlış olduğu gerekçisiyle vazgeçmelerini söyleyin. Aileniz -olması çok garip olurdu- kendi zamanlarında böyle aidiyet gibi şeylerin olmadığını öne sürerse Hz.Ali’nin “Çocuklarınızı kendi yaşadıklarınıza göre değil, şu anda yaşadığı zamana göre yetiştirin.” Sözünü hatırlatın.
2-) Çocuğu hiçbir yetişkin umursamadığında çocuğa bilgisayar sahipliğinin sizde olduğunu hissettirmek kalıyor. Çocuğu kendinize muhtaç bırakın. Çocuk bu algıya girerse eğer hala ciğer varsa size ağlar. (İlla ağlayacak diye bir kaide yok.) Size ağladığı zamanda siz de umursamayın. Sanki o yokmuş gibi davranın. Odanıza çekilin odayı kilitleyin o ağlaya dursun. Odayı kilitlemek yerine bilgisayar kapalı olarak sürekli ev içinde konum değiştirin. Çocuk peşinizden geliyorsa da gelsin. İtekleme, dürtükleme bir şey yapmayın. Ama sakın ama sakın ola çocukla göz teması kurmayın. O göz teması kurulduğu anda o kadar uğraş çöpe gider.
Buradan iki sonuca çıkabilirsiniz:
2.1) Çocuk ağlamaktan vazgeçtiği zaman umursamaz bir şekilde gönderirsiniz. Ama çocuk ailesinin yanında acıtasyon yapma ihtimali olduğundan pek de kalıcı bir çözüm olmayabilir.
2.2) Çocuk ağlamaktan vazgeçtiği an ona bakın. Eğer sakin ise ya da avcıya uygun bir av haline gelmişse onun yanına gidin ve onla iletişim kurun. Onla aşağıdaki örnek diyaloğu gerçekleştirebilirsiniz.
+Ne istiyorsun?
-Bilgisayar oynamak.
+Bilgisayar oynamak mı istiyorsun? ( Çocuğa kesin yargı cümlesi kurmayın (ör: bilgisayar oynamak istiyorsun demek) Ona daha çok soru sorarak gerekli gereksiz çocuğun sizle olan iletişimi diyaloğu artacaktır. Bu şekilde çocuğun savunması düşecektir. )
-Evet.
+Peki bilgisayar oynamayı kimden istiyorsun? ( Kritik sorulardan birisi)
-Senden. ( Bu cevap iyi bir adım)
+Bilgisayarın sahibi ben olduğum için benden mi istiyorsun? veya Bilgisayarın sahibi ben olduğum için benden istemeni hoş karşılıyorum.
-Evet.
+Bilgisayar benim olduğu için bazı şartlar altında oynamana izin verebilirim. Şartlara uyacağına dair söz veriyor musun? (Söz vermenin öneminden bahsedin.)
-Tamam uyucam.
+Bilgisayarı (...) zaman kadar oynayabilirsin. Bu zaman bittiğinde bilgisayardan kalkman lazım. Eğer bilgisayardan kalkmaz isen verdiğin sözün önemi gider. Bu da seni güvenilmez biri yapar. Bunu anlıyor musun? Sözlerinde durursan güvenilir biri olursun. Tamam mı?
-Tamam.
(Çocuk ürünlere zarar verme eğiliminde ise)
+İkinci şartım ise oynarken eğer başarısız olursan klavyeye masaya bilgisayara vurmak yok. Onlar benim ve sen başkasının eşyasına zarar veremezsin. Oraya buraya vurmadan oyna. Eğer vurursan yine sözünde durmamış olursun.
(Size kalmış kısım)
+Üçüncü şartım silah oyunu oynamayacaksın. Silah oyunları senin yaşındaki bir çocuk için tehlikeli ve senin beynini düşürüyor. Ben sana daha güzel ve sana uygun bir oyun açacağım. (Gibisinden bir şey deyin. Psikolojini bozar ve gelecekteki davranışlarının etkileneceği bilgisini onun diliyle uygun bir üslupla anlatın)
Az çok diyaloğun ana zincir yapısını anlamışsınızdır.
Ana fikir: Hem çocuğun hem de kendinizin çıkarlarını gözetin.
Yapılması ve yapılmaması gereken hususlar:
Başarıya ulaşılması durumunda edinilecek kazanımlar:
Ebeveynlerin için:
) dayanmaktadır. Makaledeki yöntemlerin garantisi bulunmuyor. Şahsi olarak misafir çocuğu tehlikesi ile hiç karşılaşmadım çünkü - kendimi övmek için demiyorum - ev içinde, annemin ve babamın arkadaşları (potansiyel misafir çocuklu aileler) içinde benim kendime ait bir alanım ve o alanın ihlal edilmemesi gerektiği bilinci var.Misafir çocukları bilgisayar sahipleri çocuklar/gençler için bir problem olabiliyor. Bu problemden kaynaklı çocuk nefreti, çocukları balkondan aşağı sarkıtma dürtüsü, zorla cin videoları izletme isteği gibi mazoşistlik belirtileri oluşuyor(!) Bu konuda bu durumdan, tehlikeli unsur olan misafir çocuğunu nasıl pasif yapabileceğimizin bazı yardımcı noktalarına değineceğim.
1-)Misafir çocuğunun müracaat kurumunu sadece kendinizle sınırlayın. Yani havalı olma girişimini bırakırsam misafir çocuğunun bilgisayarı isteyebileceği tek kişi siz olun. Onun ebeveynlerini ve kendi ebeveynlerinizi denklemden çıkarın. Siz yaş olarak yetişkinlerden küçüksünüz. Çocuğun psikolojinin üstüne kurulduğu ilkelerden biri “arkama büyükleri alırsam iş tamam babba” ilkesidir.
1.1) Normal bir zamanda kendi ebeveynleriniz ile görüşün. Misafir çocuğu tehlikesinin bilinçlendirmesini yapın. Bilgisayarın ücretini her ne kadar onlar ödemiş olursa da olsun aidiyeti sizindir. Ve sizin malınıza sizden başkasının sizin izniniz dışında müdahale edilmesini istemediğinizi belirtin. Yapmaları gereken şeyin misafir çocuğu bilgisayar istediğinde oralı olmamalarıdır. Bunun anlamını aşağıda kısaca anlattım. Ebeveynlerinize sizi bilgisayarı çocuğa vermeleri üstüne zorlama hatta imada dahi bulunmamaları gerektiğini aktarın. Son olarak ebeveynlerinize misafir çocuğunun bilgisayar istemesi üstünde 1 saniye dahi durmayarak (çocuğu) umursamadan çocuğun ebeveynlerini sizi zorlamasına izin vermesine mümkünat vermemek için çocuğun ebeveynini sohbete çekmesini isteyin. Yani kısaca çocuğun ebeveynlerini de çocuğu umursamamak üstüne zorlayın. Çocuk ağlasa bile umursamayın. Kıyameti koparsa bile ciğerleri yırtılsa bile umursamayın. Tek umursama o umursadığını hissettirdiğin o 1 saniyelik an senin bitiş anındır.
1.2) “Ebeveynlerim beni dinlemez. Bilgisayarı verir.” diyorsanız ebeveynlerinize eşya aidiyetine saygıdan ve sizin kendi bireysel sınırlarınız hakkında bilgi verin. O evde siz de bir bireysiniz ve bu bireysel kimliğe ilişkin sınırların aşılmasının hoş olmadığını ve bu düşünce yapılarından yanlış olduğu gerekçisiyle vazgeçmelerini söyleyin. Aileniz -olması çok garip olurdu- kendi zamanlarında böyle aidiyet gibi şeylerin olmadığını öne sürerse Hz.Ali’nin “Çocuklarınızı kendi yaşadıklarınıza göre değil, şu anda yaşadığı zamana göre yetiştirin.” Sözünü hatırlatın.
2-) Çocuğu hiçbir yetişkin umursamadığında çocuğa bilgisayar sahipliğinin sizde olduğunu hissettirmek kalıyor. Çocuğu kendinize muhtaç bırakın. Çocuk bu algıya girerse eğer hala ciğer varsa size ağlar. (İlla ağlayacak diye bir kaide yok.) Size ağladığı zamanda siz de umursamayın. Sanki o yokmuş gibi davranın. Odanıza çekilin odayı kilitleyin o ağlaya dursun. Odayı kilitlemek yerine bilgisayar kapalı olarak sürekli ev içinde konum değiştirin. Çocuk peşinizden geliyorsa da gelsin. İtekleme, dürtükleme bir şey yapmayın. Ama sakın ama sakın ola çocukla göz teması kurmayın. O göz teması kurulduğu anda o kadar uğraş çöpe gider.
Buradan iki sonuca çıkabilirsiniz:
2.1) Çocuk ağlamaktan vazgeçtiği zaman umursamaz bir şekilde gönderirsiniz. Ama çocuk ailesinin yanında acıtasyon yapma ihtimali olduğundan pek de kalıcı bir çözüm olmayabilir.
2.2) Çocuk ağlamaktan vazgeçtiği an ona bakın. Eğer sakin ise ya da avcıya uygun bir av haline gelmişse onun yanına gidin ve onla iletişim kurun. Onla aşağıdaki örnek diyaloğu gerçekleştirebilirsiniz.
+Ne istiyorsun?
-Bilgisayar oynamak.
+Bilgisayar oynamak mı istiyorsun? ( Çocuğa kesin yargı cümlesi kurmayın (ör: bilgisayar oynamak istiyorsun demek) Ona daha çok soru sorarak gerekli gereksiz çocuğun sizle olan iletişimi diyaloğu artacaktır. Bu şekilde çocuğun savunması düşecektir. )
-Evet.
+Peki bilgisayar oynamayı kimden istiyorsun? ( Kritik sorulardan birisi)
-Senden. ( Bu cevap iyi bir adım)
+Bilgisayarın sahibi ben olduğum için benden mi istiyorsun? veya Bilgisayarın sahibi ben olduğum için benden istemeni hoş karşılıyorum.
-Evet.
+Bilgisayar benim olduğu için bazı şartlar altında oynamana izin verebilirim. Şartlara uyacağına dair söz veriyor musun? (Söz vermenin öneminden bahsedin.)
-Tamam uyucam.
+Bilgisayarı (...) zaman kadar oynayabilirsin. Bu zaman bittiğinde bilgisayardan kalkman lazım. Eğer bilgisayardan kalkmaz isen verdiğin sözün önemi gider. Bu da seni güvenilmez biri yapar. Bunu anlıyor musun? Sözlerinde durursan güvenilir biri olursun. Tamam mı?
-Tamam.
(Çocuk ürünlere zarar verme eğiliminde ise)
+İkinci şartım ise oynarken eğer başarısız olursan klavyeye masaya bilgisayara vurmak yok. Onlar benim ve sen başkasının eşyasına zarar veremezsin. Oraya buraya vurmadan oyna. Eğer vurursan yine sözünde durmamış olursun.
(Size kalmış kısım)
+Üçüncü şartım silah oyunu oynamayacaksın. Silah oyunları senin yaşındaki bir çocuk için tehlikeli ve senin beynini düşürüyor. Ben sana daha güzel ve sana uygun bir oyun açacağım. (Gibisinden bir şey deyin. Psikolojini bozar ve gelecekteki davranışlarının etkileneceği bilgisini onun diliyle uygun bir üslupla anlatın)
Az çok diyaloğun ana zincir yapısını anlamışsınızdır.
Ana fikir: Hem çocuğun hem de kendinizin çıkarlarını gözetin.
Yapılması ve yapılmaması gereken hususlar:
- Ailenizle konu hakkında tartışırken beden dilinize dikkat edin. Namaz kılındığında ellerin tekbir öncesinde bağlandığı gibi bağlamayın. Kapladığınız alanı olabildiğince genişletin ve ses tonunuz da en ufak kararsızlık olmasın. Sanki baban arkadaşınmış gibi konuş.(Ölçüyü kaçırma) Ellerini iyi kullan. Mesele bireysel sınırından bahsederken ellerini göğsünün önünde etrafında yarım daire çizecek şekilde hareket ettir. Ellerin dışı ailene dönük olsun. Konuşurken babanın direkt karşısında olmamayı tercih edebilirsiniz. 45 derecelik açı pozisyonunu al.
- Çocuk çatlasa da patlasa da ciğerleri sökülse de ağlamasını umursamayın. Ailenize de bunu bildirin.
- Çocukla asla ama asla bir anlık dahi bile olsa göz teması kurmayın.
Başarıya ulaşılması durumunda edinilecek kazanımlar:
Ebeveynlerin için:
- Bireysel sınır ve eşya aidiyetine saygı kazanımı
- Çocukla(sen) iletişim kurma becerisi
- Bireysel sınır koruma kazanımı
- Aile ile iletişim kurma becerisi
- Çözüm odaklı olma becerisi
- Zincirleme sorulu diyalog kurma becerisi
- Seçim koyma becerisi
- Beden dilini etkili kullanma
- Diksiyon ve hitabeti etkili kullanma
- Ağlamanın ödüle götüreceği garantisi yanılgısını öğrenme becerisi
- İletişim becerisi
- Eşya aidiyetine saygı kazanımı
- Söz vermenin önemini kavrama
- Güvenilir birey olma bilinci
- Kendi akıl ve deneyimlerim
- İbrahim Bilgen
- Oğuz Benlioğlu
- Tongue Fu
Son düzenleme:
