- Q U A K E - Dünyayı Değiştiren Oyun

Silicone Android Uygulaması
QUAKE.png

Quake... Belki adını daha önce duydunuz ya da hiç duymadınız. Ama bu oyun her ne olursa olsun günümüzde FPS oyunlarının şekillenmesinde DOOM'un ardından en büyük katkıyı sağlamıştır. Ve bu yazımız da belgesel tadında Quake'in geçmişinden ve 90'larda ki PC oyun sektöründen bahsedeceğiz. Böylece neden Quake'in FPS oyunları için bir dönüm noktası ve efsane olduğunu anlayabileceksiniz. :) Yazıyı okurken arkadan şu müziği açmanızı da tavsiye ediyorum;

| 1994: id Software Quake için kolları sıvıyor |
Yıl 1994... DOOM 2 daha yeni çıkmış. id Software önce Wolfenstein 3D, sonra DOOM'un ardından gelen başarı ile FPS sektörünün en tanınan markası olmuştu. John Romero ve John Carmack baba öttürüyordu piyasayı bir nevi.
Pin on видатні ффзик

(Solda John Romero, sağda John Carmack)
Bu iki ismi gördüğünüz de saygı duyun. Çünkü bu iki adam FPS dünyasının bugün ki haline gelmesini sağlamıştır. Her oyunları FPS sektöründe yeni bir devrimin kapılarını aralıyordu. Wolfenstein 3D çıkana kadar PC'ler hantal ve oyun konsollarının yanında sıkıcı bir iş makinesiydi. DOS'a çıkan oyunlar konsol oyunları kadar etkileyici değildi. O sıralar konsollar 4. nesil ile altın çağını yaşamaktaydı. 5. nesil konsollarda kapıdaydı. Bu sıralarda DOOM 90'ların en baba FPS markalarından birisi haline gelmiş ve id Software'a çok büyük paralar kazandırmıştı. Bunun gazıyla 1994 yılında DOOM 2'yi çıkartıyorlar. DOOM 2 aslında DOOM'un aynısıydı. Birkaç yeni düşman karakter, yeni bir hikaye ve mekanlar ile devam ediyordu DOOM. İşte id Software DOOM 2'yi yayınladıktan hemen sonra yeni bir oyun için çalışmalara başlıyor.
Quakepreview.gif

Başlarda Quake bugün bildiğimiz oyundan çok daha farklı bir konsepte sahip olacaktı. Oyun id Software'ın Wolfenstein 3D ve DOOM kadar olmasa da oyun dünyasında tanınmasını sağlayan Commander Keen'in devamı olacaktı. Aslında id Software bu oyunu yıllar önce planlamıştı ama işte vakit bulamamışlar yapmaya. Oyunda kötülük ile savaşan "Adalet" adlı bir grubun üyesi Quake karakterini canlandıracaktık. VGA tam renkli bir ekranda aynı Mario gibi platform oyunu olacaktı. Ve en önemlisi asla 3D bir FPS oyunu olmayacaktı. Ama id Software ekibi daha sonradan bu fikrin saçma olduğunu düşünmüş ve çöpe atarak tertemiz bir sayfa açmıştır. Quake bir devam oyunu değil, DOOM tarzında 3D aksiyon FPS oyunu olacaktı. Ve bu fikir üzerinden Quake'i geliştirmeye başladılar.

| 1995-96: Quake'in Gelişimi Sürüyor |
tumblr_p1srlpCnQx1r4g6x9o3_1280.jpg

(id Software ofisi)
id Software her ne kadar önceki oyunları ile iyi paralar kazanmış olsa da küçük bir ekipti o zamanlar. Sadece 9 kişi geliştiriyorlardı oyunlarını. Ve tahmin edersiniz ki Quake'i böyle küçük bir ekip ile geliştirmek hiç kolay olmadı. Zaman zaman projelerini tekrar gözden geçirip, iptal ettikleri kısımlar bile olmuş. Ki adamlar oyundan çok motoru geliştirmeye odaklanıyorlar. Quake motoru tamamen baştan yazılmış ve dizayn edilmiş bir oyun motorudur. Artık yaşlı denebilecek DOOM motoru ile yeni bir oyun geliştirmek istemiyordu id Software. O dönemler 32-Bit donanımlara geçiş yapılmasıyla beraber artık bu donanımların hünerlerini sergileyecek bir oyuna da ihtiyaç söz konusuydu. DOOM 16-bit bir oyundu çünkü. 16-bit DOS ortamında çalışıyordu. 1995 yılından sonra fazlasıyla ilkeldi artık DOOM motoru. Bunun üzerine NeXTSTEP (macOS'un atası) ile yepyeni bir oyun motorunun yapımına başlıyorlar. Daha sonradan motoru MS-DOS'a portlayacaklardı ama o zamana kadar NeXTSTEP ile geliştirdiler.

Quake motorunun yapımı tam 2 yıl sürdü. Bu süreçte id Software çalışanları hem zihinsel hem de bedensel olarak artık bir yorgunluk içerisindeydi. 9 kişi bir oyun motorunu yapmaları çok yorucu bir işti. John Carmack ekibe yeni birisini almayı da düşünmüyordu. Oyunu başta John Carmack, John Romero, Adrian Carmack, Kevin Cloud, Dave Taylor, Sandy Petersen ve American McGee olmak üzere 9 kişi geliştiriyordu yukarıda da bahsettiğim gibi. John Carmack baş programcıydı. John Romero ise Quake'in bölüm tasarımlarından sorumluydu. Bu iki abimiz artık Quake'in gerçek 3D görüntü işleme kapasitesine sahip motorunun yapılmasının ardından tüm ekip ile beraber oyunu yapmaya başlıyor. Adamlar baştan bir motor yarattığı için oyunun hikayesi ve konsepti ile hiç ama hiç ilgilenememişler.

Oyunun hikayesi başlarda yıllar önce Apple II bilgisayarlar için çıkan Aztek adlı bir oyuna benzeyecekti. Lakin bu fikir sonradan askıya alınıyor. American McGee aynı DOOM'a benzeyen bir hikaye planı fikrini atıyor ortaya. Lakin John Romero bunu kabul etmiyor çünkü artık yepyeni bir şeyler tasarlamak istiyordu. Bunun üzerine John Romero, orta çağ temasına sahip bir FPS aksiyon oyunu hikayesi fikrini atıyor ortaya. Sonuç olarak id Software bu fikri benimsiyor ve Quake'i geliştirmeye başlıyor. Romero yedi ay daha oyun üzerinde çalıştı ve bunu yapmak için delice ve meşakkatli bir şekilde çalıştı. En sonunda 24 Şubat 1996'da Quake'in bir Beta testi halka sunuldu.

Qtest.gif

Qtest adında ki bu oyun, Quake'in Shareware sürümü çıkana kadar oyuncuları bir süre oyaladı. Bu test sürümü o kadar hata ve bug kaynamasına rağmen oyuncular tarafından bir dönem benimsendi ve deli gibi oynandı. Bu oyunda hikaye modu yoktu. Onun yerine Deathmatch haritaları ve Deathmatch modu vardı. Bir teknoloji demosu olduğu için hikaye modunun olmaması normal karşılanabilir.
2D Sprite karakterlerin yerini artık tamamen 3D karakterler alıyordu. Bunu sağlayan Quake motoru ise OpenGL ile çalışacaktı. DirectX henüz ilkel olduğu için desteklenmiyordu. Daha sonradan çıkan WinQuake portu ile DirectX kullanımı gelecekti. Oyunun çıkışına 2 hafta kala "Beta 3" adında ki bir sürüm de internete sızıyor.
Qtest adında ki önceki oyuna göre daha oturaklı duruyor. Tabii henüz oyunun müzikleri yok.

57ce8c4a12878fa7367b09921bb4b1a6.jpg

id Software ekibi mümkün olduğunca kısa bir süre içerisinde Quake'i bitirmek istiyordu. Oyunu yapan ekip artık çok yorulmuştu. DOOM sonrası böyle başka bir büyük projeye girişmek onları epey zorlamıştı. Tüm kaynaklarını sonuna kadar zorlayan id Software ekibi nihayet oyunu 22 Haziran 1996'da yayınlıyor.

maxresdefault (14).jpg

(Quake'den bir görüntü)

| Quake'in Yayınlanmasının Ardından İstifalar |
Quake yayınlandıktan sonra id Software'dan çok önemli diyebileceğimiz bir isim istifa ediyor. Peki kim bu isim? John Romero. Commander Keen, Wolfenstein 3D ve DOOM gibi alanında kült olmuş oyunların tasarım konusunda başarılı olmasını sağlayan kişi yani John Romero id Software'dan istifa ediyor. Bunun sebebini ise henüz tam net olarak bilemiyoruz. John Romero, Quake'in ardından şirketten ayrılmasının kendisi için doğru bir karar olduğunu savunuyor. id Software kariyerinin zirvesinde bırakıyor adam yani.

Quake'in muhteşem bölüm tasarımlarının neredeyse hepsi John Romero'nun elinden çıkmıştır. Böyle bir usta ismin ayrılmasının ardından John Romero ve Carmack efsanesi de bitiyor. John Romero'ya sonradan ne olduğunu eğer Enis Kirazoğlu izlediyseniz mutlaka biliyor olmalısınız. :)
Daikatana adlı bir rezalete imza atarak tarihin tozlu sayfalarına gömüldü kendisi. Quake sonrası da bir daha başarılı bir projeye imza atamadı. Çünkü John Romero her ne kadar tasarımcı olsa da o tasarımları oynanabilir ve pratiğe geçiren kişi John Carmack'tı. Yani esas beyin John Carmack. John Carmack'sız bir Romero, aynı nohutsuz pilav gibidir. :) Bu yüzdendir ki bugün John Romero'nun isminin geçtiği başarılı bir oyun projesi görememekteyiz.

| Quake İle İlgili İlk Eleştiriler |
Her oyun gibi Quake'da çıktığı yıl eleştirildi, tartışıldı. Oyunu oynayan bazı kişiler bu oyunun devrimsel olmadığını söylüyordu. Yani düşünün siz 1994 yılından 1996 yılına kadar başkasının 10 yılda yapacağı işi üç yılda yapıp, üstüne gerçek 3D grafik işleme yeteneğine sahip bir motor yapıyorsunuz ve size gelip "bu devrimsel değil" diyorlar. :gülenzaxd: Bazı kişiler de oyunun 2D Sprite grafikli Duke Nukem 3D'ye göre geride kaldığını söylemiş o zamanlar. Lakin bu eleştiriler öyle büyük çaplı ve kayda değer eleştiriler değil. Çünkü Quake ile Duke Nukem 3D karşılaştırılacak oyunlar değil. Quake karanlık bir atmosfere ve orta çağ havasına sahipken, Duke Nukem 3D daha aydınlık ve renkli bir atmosfere sahip, modern evrende geçen bir oyundu.

Bu olumsuz eleştirileri geçersek Quake birçok eleştirmenden tam not almıştır. Oyunun tamamen 3D olması, atmosferi, müzikleri ve bilgisayarlarda ki optimizasyonu çok beğenilmiştir. Oyuna GameSpot tarafından 10 üzerinden 9.3 puan verilmiştir. Tabii bu PC versiyonu için verilmiş bir puan. Rezalet Sega Saturn portu beğenilmediği gibi ağır eleştirilerde almıştır. Ayrıca oyunun şu an Metacritic puanı da 100 üzerinden 94'tür. Şimdi gelin hem oyunu kısaca bir özetleyelim hem de Quake motorunun başarılarından söz edelim.​

- Quake'in Kısaca Bir İncelemesi (Dikkat Spoiler İçeriyor) -
QuakeCovedr.JPG.jpg

Quake bir 3D FPS Shooter oyunudur. Oyunda ki amacımız isimsiz bir kahramanı canlandırarak, Quake kod adlı bir düşmanı yok etmek. Bu sürede karşımıza çeşitli yaratıklar ve engeller çıkıyor. Oyunda Amerikan Hükümetinin ışınlanma için yaptığı deneyler sonucu "Slipgate" adında bir ışınlanma aracı prototipi icat ediliyor. Bu ışınlanma deneylerinden haberdar olan Quake kod adında ki düşmanımız ise insanların dövüş yeteneklerini öğrenmek için kendi ışınlanma araçları ile Dünya'ya ölüm mangalarını yerleştirerek insan hayatını tehdit ediyordu.

Bunun üzerine isimsiz kahramanımız çeşitli boyutlardan ve portallardan geçerek Quake kod adlı bu düşmanı yok etmek için çalışıyor. Lakin yok etmeden önce çeşitli "Slipgate" noktalarından geçmesi gerekiyordu. Her "Slipgate" noktasını geçtikten sonra, oyuncunun ana amacı hayatta kalmak ve onu bir sonraki seviyeye götürecek çıkışı bulmaktır. Her bölümün sonunda bir rün buluyoruz. Toplam 4 tane rünü bulduktan sonra Quake ile yüzleşiyoruz ve onu öldürerek oyunu bitiriyoruz.

Oyun toplam 4 bölüm ve 38 farklı haritadan oluşuyor. Oyunun müziklerini "Nine Inch Nails" grubu yapmıştır ki gerçekten efsane müziklerdir. Hatta aşağıda ki OST videosunda tüm müzikleri görüp dinleyebilirsiniz. Halen daha çok modern duruyor müzikler. DOOM'un MIDI müziklerine göre büyük bir kalite artışı söz konusuydu. Artık CD kalitesinde müzikler dinliyorduk Quake ile.

- Quake Motorunun Başarıları -
Quake'in oyun yanını geçersek bence en önemli kısmı kullandığı motordur. Quake oyun motoru günümüz de kullanılan birçok modern oyun motorunun atasıdır.
Quake_-_family_tree_2.png

(Quake motorunun soy ağacı)
Bunlardan popüleri ve dikkat çekici olanı ise Goldsrc, Source ve Source 2'dir. Bu oyun motorları Half-Life, Portal, Team Fortress, CS gibi efsane oyun serilerine güç veren motorlardır. Ve tabii bu oyun motorlarının geçmişi taa Quake motoruna kadar dayanmaktadır. Buna da hemen değinelim sizlerle birlikte.

sLJSIDx.png

Bu yukarıda görmüş olduğunuz adam yani Gabe Newell eskiden Microsoft'da çalışıyordu. Microsoft'da çalışan abisinin yanına sık sık gidip dururmuş. Bir gün Steve Ballmer bunun ikide bir Microsoft binasına gelip boş boş durduğunu görünce "boş durmak yerine bari şuradan bir bilgisayara geçte iş yap la, anca yan gelip yatıyon oğlum" demiş ve Gabe Newell bunun üzerine Microsoft'da çalışmaya başlamıştır. Tabii yukarıda ki gibi bir diyalog asla gerçekleşmedi. :evilol: Ama Gabe Newell'ın boş boş durmasından gerçekten rahatsız oluyorlardı artık. Steve Ballmer abisinin işini baltaladığını düşünüyordu. Bu yüzden ya bizimle çalışmaya başla ya da bir daha gelme bu binaya diyerek iki seçenek sunmuştur GabeN'a. Gabe Newell Microsoft'un 271. çalışanı olarak işe başlamıştır.

Microsoft'da geçirdiği 3 aylık eğitim sürecinin ardından profesyonel bir yazılımcı haline gelmiştir. Hatta kendisi bile "Harvard'a laf sokmak istemem ama Microsoft'ta 3 ayda öğrendiklerim Harvard'da geçirdiğim tüm vakitte öğrendiklerimden daha fazlaydı" demiştir. Windows 95'e kadar ki tüm Windows sürümlerinin ana geliştirici takımında yer almıştır. Şimdi gelelim esas olaya. 1995 yılında Michael Abrash adlı bir abimiz Microsoft'dan ayrılarak id Software'da Quake'in geliştirilmesine yardım etmek üzere işe başlıyor. Hatta bunu bizzat Bill Gates önermiştir Michael Abrash'a. Adamlar o zamandan kurmaya başlamışlar Windows'un oyun alanında ki tekel düzenini. :evilol:

1996 yılında Quake'in çıkışının ardından Windows'u oyun alanında tekel yapacak olaylar zinciri başlıyor. id Software kurucularından John Carmack, daha önce DOOM'un Windows 95 portunu başarıyla yapan Gabe Newell'ın Quake motoru ile neler yapabileceğini merak ediyordu. Ayrıca Gabe Newell, Michael Abrash tarafından da fena gazlanıyordu. Bir yandan Bill Gates'de Gabe Newell'ın Microsoft'dan ayrılarak bir oyun şirketi kurmasını istiyordu. İşte bu olaylar birleşince Gabe Newell yanına Mike Harrington'u da alarak Valve Corporation'u resmen kuruyor. Valve'i kurduktan sonra John Carmack'dan Quake motorunun lisans haklarını -yani kaynak kodlarını da- alarak Goldsrc oyun motorunu oluşturuyorlar.
Golsrc yukarıda ki 1997 teknoloji demosundan göreceğiniz üzere başlarda Quake motoruna çok benzemekteydi. Ki kendisi ağır şekilde modifiye edilmiş bir Quake motorudur. Yani Quake tabanlı bir motordur. Sadece Valve bu motoru kendisine göre biraz daha yeni özellikler ile modernize etmiştir. Quake'in en büyük başarılarından birisi de motoru ile onlarca yeni efsane oyunun önünü açmasıdır yani. Half-Life gibi efsane bir serininde doğuşunu sağlamıştır. Daha sonrasında çıkacak Source ve Source 2 motorunda da halen daha Quake motorundan kalan temel kodlar bulunmaktadır. Yani kökü günümüze kadar uzanan bir motordur. Hem id Software'ı hem de Valve'i zengin etmiştir. Windows'un da neden oyun alanında bir tekel olduğu sorusunun kanlı canlı cevabıdır. Quake motoru ile o kadar çok oyun yapılmıştır ki insanlar Windows'dan vazgeçememiştir asla. Call Of Duty 1 ve 2 bile Quake motoru ile yapılmıştı. Quake motoru ayrıca Linux ile de uyumlu olmasına rağmen daha çok Windows platformunda boy göstermiştir. Daha sonraları John Carmack bu motoru GPL lisansı ile açık kaynak olarak yayınlamıştır.
İsterseniz buradan kaynak kodlarını görebilirsiniz.

- Kapanış -
Evet, sizlerle beraber Quake'in neden bir efsane olduğuna ve gelişim sürecine detaylıca değindik. Bu yazıyı yazarken oldukça keyif aldım. Ne zamandır blog yazmıyordum, Quake motorundan bahsederek yazalım dedik. :) Quake ve Quake oyun motorunun bugün FPS sektörünün şekillenmesinde ve PC oyunculuğunun doğmasında büyük etkisi vardır. Half-Life: Alyx gibi modern oyunlarda bile halen daha erken Quake motoru kodları bulunmaktadır. O yönden kökleri günümüze kadar uzayan efsane bir oyun motorudur. Kendisi ile tanınmış Quake'de ayrı bir efsanedir. İlk gerçek 3D FPS oyunu olarak adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Atmosferi, müzikleri ve yaşattığı keyifli anlar için başta John Carmack ve John Romero olmak üzere tüm id Software ekibine bir kez daha teşekkürler. Sayelerinde güzel bir çocukluk geçirdim. O yönden haklarını ödeyemem. :) O halde kendinize iyi bakın, görüşmek üzere. :)

Oynanışını merak edenler izleyebilir. :)

 
Son düzenleme:
KS
PossibleTurco

PossibleTurco

Platinum Sample
Katkıda Bulunan
Katılım
10 Nis 2021
Mesajlar
3.358
Çözümler
16
İfade skoru
19.213
Konum
👁 Quake Engine'ın İçinde 👁
Hocam bu arada bu oyunun bu kadar neyi var ki yazı bu kadar uzun? Oyunun kodlarını mı yazdınız?
Oyunun geçmişinden ve geliştirilme sürecinden bahsettim. Uzun olması normal. İki üç cümleyle anlatılacak bir oyun değil çünkü. Oyun dünyasına yön vermiş bir oyundan bahsediyoruz. Ki bu bir blog yazısı hatta bir makale. Bu tür yazılar detayına kadar inmeyi amaçladığı için uzun olur. Uzun yazılarda sıkıcı olmaması adına görselleri de aktif ve doğru yerlerde kullanmaya özen gösteriyorum.
 

m3081

Silver Sample
Katılım
1 Tem 2021
Mesajlar
477
İfade skoru
713
Oyunun geçmişinden ve geliştirilme sürecinden bahsettim. Uzun olması normal. İki üç cümleyle anlatılacak bir oyun değil çünkü. Oyun dünyasına yön vermiş bir oyundan bahsediyoruz. Ki bu bir blog yazısı hatta bir makale. Bu tür yazılar detayına kadar inmeyi amaçladığı için uzun olur. Uzun yazılarda sıkıcı olmaması adına görselleri de aktif ve doğru yerlerde kullanmaya özen gösteriyorum.
Hocam sizin yazılarınız zaten sıkıcı değil de ben uzun yazıları Edge'e okutuyorum, bir süreden sonra bunaltıyor Edge'nin sesi.
Mesajlar otomatik birleştirildi:

Hocam edge yazıyı atladı. Başlığı okudu hemen "Kim ula bu PossibleTurco? Bu adam niye burada? Biz de bilmiyoruz efenim. Bu adam delirmiş olmalı!" dedi.
Mesajlar otomatik birleştirildi:

Ben de bir anda şaşırdım, kim ula bu Possiple Turco deyince. Meğer alttaki şeyi okuyormuş.
1625673732311.png
 
KS
PossibleTurco

PossibleTurco

Platinum Sample
Katkıda Bulunan
Katılım
10 Nis 2021
Mesajlar
3.358
Çözümler
16
İfade skoru
19.213
Konum
👁 Quake Engine'ın İçinde 👁
Hocam edge yazıyı atladı. Başlığı okudu hemen "Kim ula bu PossibleTurco? Bu adam niye burada? Biz de bilmiyoruz efenim. Bu adam delirmiş olmalı!" dedi.
Edge okuyucusunu eğer belirli bir metni seçip okutmuyorsanız her yeri okuyor. Benim yazar açıklama kısmımı okumuş orada.
 
KS
PossibleTurco

PossibleTurco

Platinum Sample
Katkıda Bulunan
Katılım
10 Nis 2021
Mesajlar
3.358
Çözümler
16
İfade skoru
19.213
Konum
👁 Quake Engine'ın İçinde 👁
KS
PossibleTurco

PossibleTurco

Platinum Sample
Katkıda Bulunan
Katılım
10 Nis 2021
Mesajlar
3.358
Çözümler
16
İfade skoru
19.213
Konum
👁 Quake Engine'ın İçinde 👁

m3081

Silver Sample
Katılım
1 Tem 2021
Mesajlar
477
İfade skoru
713
Son düzenleme:
KS
PossibleTurco

PossibleTurco

Platinum Sample
Katkıda Bulunan
Katılım
10 Nis 2021
Mesajlar
3.358
Çözümler
16
İfade skoru
19.213
Konum
👁 Quake Engine'ın İçinde 👁
Windows 10'da açılıyor mu oyun? :evilol:
Steam'den alırsanız açılıyor hocam. :evilol: Ya da şuradan açıp oynayabilirsiniz internet üzerinden.
 

Mighty Eagle

Silver Sample
Katılım
9 Nis 2021
Mesajlar
705
Çözümler
3
İfade skoru
2.294
Konum
Tokyo Marui
Makalenizi okudum hocam elinize sağlık. Gerçekten eğlendim okurken.

Bir sonrakine Unreal Tournament, GTA III, belki Sony Playstation'un doğuşunu yazabilirsiniz hocam.
 

Bu içeriği görüntüleyen kullanıcılar

Silicone Makale

Yeni konular

Silicone YouTube

Top