UNIX, piyasadaki en güçlü ve çok görevli bir işletim sistemidir. UNIX, C programlama dilinde yazılmıştır. Bu nedenle, UNIX, işletim sistemi olarak oldukça güçlü bir yapıya sahiptir. Bell Laboratuvarı 1984’te sistemin standart bir versiyonunu tanımlayarak UNIX’i pazarlamaya başladılar. Ticari markası The Open Group’a ait olan UNIX, bugünkü Solaris, OpenSolaris, BSD, illumos, MINIX gibi projelerin ana kaynağıdır.
Linux, eğitim amaçlı UNIX benzeri bir işletim sistemi olan MINIX’ten ilham almıştır. Yani aslında Linux da bir UNIX-like kernel, GNU/Linux ise UNIX-like işletim sistemidir.
UNIX komutları, kabuk(shell) tarafından sağlanan komut satırı arabiriminde yürütülür . Bu kabuk, girilen komutları okuyacak ve bunları kendiliğinden çalıştıracak ya da çekirdeğe ileten bir programdır. Şu anda birçok shell arabirimi mevcuttur. Bash(Bourne again-Shell), Zsh, Csh(C- Shell), Ksh( Korn-Shell) bunlardan sadece birkaç tanesi.
UNIX'in artıları:
Unix'in tarihçesi 1960'lı yılların sonunda Bell laboratuvarları programcılarından Ken Thompson'un çalışmalarıyla başlamıştır. Thompson ve arkadaşları, işletim sisteminin ilk tasarımını 1961 yılında Ken Thompson, Dennis Ritchie ve R.H. Canaday tafafından geliştirilmeye başlandı. Thompson daha çok kütük sistemi, Ritchie ise aygıt kütükleri ile uğraştı. Bu aşamada işletim sistemi birkaç kez denendi. Fakat kullanılmakta olan GE645 bilgisayarının laboratuvarlarda ömrünün tükenmesi üzerine çalışmalara son verildi.
İşte burada da taşınabilir yazılımdan yoksun olmak ne kadar kötü şeymiş görüyoruz.
Daha sonra bizim bu Thompson abimiz gidiyor "Uzay Yolculuğu" diye bir proje geliştiriyor. bu programla güneş sisteminin hareketi, gezegen ve ayın görüntüsünün alınması gibi bazı önemli işler görüyor. İlk önce Multics dillinde yazıyor, fakat GECOS işletim sisteminde çalışabilmesi için Fortan'a çeviriyor.
Fakat o zamanki donanımlar yeterince uygun olmadığı için ve yüksek maliyetli oldğu için GECOS modeli başarısız olur. Bunun üzerine Thompson o günlerin kusursuz görüntüleme bilgisayarı olan PDP-7 bilgisayarı kullanmaya başlar. Üzerinde çalıştığı bilgisayar uzay programlarında kullanılabilen düzeyde donanımlıydı, fakat işletim sistemi bunun tam tersiydi. Ferrari motoruna konulan kalitesiz benzin gibiydi.
Thompson reis de bunu görer ve PDP-7'nin assemblerinde bir işletim sistemi yazmaya koyular. Ortaya çıkan işletim sistemi, "çoklu" değildi ve buna göre de 1970 yılında Brian Kernighan tarafından Universal, yani evrensel, sözüne benzeyen "UNIX" ismini koydu.
O zamanlarda çıkmış UNIX'in şimdiki UNIX'lerden en büyük farkı, tanımlarının olmaması ve çalışılan dizine göre basit isimlerle her kütük isminin sisteme değişken olarak tanıtılmasıdır. Buna rağmen yapısal olarak günümüz UNIX'ine oldukça yakın olduğu söylenebilir.
UNIX işletim sistemi bu kez 1971'de Ritcihie tarafından PDP-11 model bilgisayarları üzerinde yazıldı ve çalıştırıldı. UNIX'in bu hali daha kullanışlı ve işlevseldi.
UNIX'in bu başarısı C programa dilinin yaranması ve gelişimi ile büyük oranda bağlantılı. Ne de olsa C dili UNIX'in yeniden yazılmasıyla ortaya çıkmış ve yaygınlaşmış diyebiliriz.
1973'de Ritche tarafından C dilinde yeniden yazıldı.
Bu işletim sisteminin assembler dili dışında C ile yazılması, kuşkusuz UNIX'e, ana karakteristiğini oluşturan bazı özellikler kazandırmıştır. C programlama dili herhangi bir donanıma bağlı olmadığına göre C ile yazılan UNIX işletim sisteminin de donanıma bağlı olmayacağı olgusu ortaya çıktı. O halde UNIX sistemden sisteme taşınabilirdi.
İlk testlerin sonucu 1977'de PDP-11'e donanımsal olarak hiç benzemeyen Interdata 8/32 bilgisayar sistemlerinde UNIX'in sorunsuz çalışmasıyla elde edildi.
UNIX 1977 yılına dek öncelikle üniversiteler ve araştırma kurumlarında kullanıldı. Ticari çevrelerde ise bir boşluk söz konusuydu. Bu dönmelerde Bell laboratuvarlarına sahip AT&T firmasının lisans kullanımı konusundaki tutumu ticari alandaki gelişimi engellemiştir. AT&T 1981 yılından itibaren yeni lisans koşullarını duyurduktan sonra UNIX, ticari alana da girmeye başladı. Birçok firma UNIX özellikleri ve lisansını kullanmaya başladı. UNIX'in bir ticari işletim sistemi olarak kabul görmesi ancak 1983 yılından sonra olmuştur.
Evet, böylece UNIX'in kısa tarihine baktık.
Linux, eğitim amaçlı UNIX benzeri bir işletim sistemi olan MINIX’ten ilham almıştır. Yani aslında Linux da bir UNIX-like kernel, GNU/Linux ise UNIX-like işletim sistemidir.
UNIX komutları, kabuk(shell) tarafından sağlanan komut satırı arabiriminde yürütülür . Bu kabuk, girilen komutları okuyacak ve bunları kendiliğinden çalıştıracak ya da çekirdeğe ileten bir programdır. Şu anda birçok shell arabirimi mevcuttur. Bash(Bourne again-Shell), Zsh, Csh(C- Shell), Ksh( Korn-Shell) bunlardan sadece birkaç tanesi.
UNIX'in artıları:
- Aynı kaynakların farklı kullanıcılar tarafından tek bir sistemde paylaşılmasına izin verir.
- Çoklu görev sağlar, burada her kullanıcı aynı anda birçok işlemi yürütebilir.
- Üst düzey bir dilde yazılmış ilk işletim sistemidir, farklı cihazlarda çalışacak şekilde derlenebilir. Yani portable bir yazılım.
- Verilere daha kolay erişim ve bakım sağlayan hiyerarşik dosya yapısı vardır.
- Kullanıcılar arasında kolayca bilgi alışverişi için yerleşik ağ işlevleri mevcuttur.
Unix'in tarihçesi 1960'lı yılların sonunda Bell laboratuvarları programcılarından Ken Thompson'un çalışmalarıyla başlamıştır. Thompson ve arkadaşları, işletim sisteminin ilk tasarımını 1961 yılında Ken Thompson, Dennis Ritchie ve R.H. Canaday tafafından geliştirilmeye başlandı. Thompson daha çok kütük sistemi, Ritchie ise aygıt kütükleri ile uğraştı. Bu aşamada işletim sistemi birkaç kez denendi. Fakat kullanılmakta olan GE645 bilgisayarının laboratuvarlarda ömrünün tükenmesi üzerine çalışmalara son verildi.
İşte burada da taşınabilir yazılımdan yoksun olmak ne kadar kötü şeymiş görüyoruz.
Daha sonra bizim bu Thompson abimiz gidiyor "Uzay Yolculuğu" diye bir proje geliştiriyor. bu programla güneş sisteminin hareketi, gezegen ve ayın görüntüsünün alınması gibi bazı önemli işler görüyor. İlk önce Multics dillinde yazıyor, fakat GECOS işletim sisteminde çalışabilmesi için Fortan'a çeviriyor.
Fakat o zamanki donanımlar yeterince uygun olmadığı için ve yüksek maliyetli oldğu için GECOS modeli başarısız olur. Bunun üzerine Thompson o günlerin kusursuz görüntüleme bilgisayarı olan PDP-7 bilgisayarı kullanmaya başlar. Üzerinde çalıştığı bilgisayar uzay programlarında kullanılabilen düzeyde donanımlıydı, fakat işletim sistemi bunun tam tersiydi. Ferrari motoruna konulan kalitesiz benzin gibiydi.
Thompson reis de bunu görer ve PDP-7'nin assemblerinde bir işletim sistemi yazmaya koyular. Ortaya çıkan işletim sistemi, "çoklu" değildi ve buna göre de 1970 yılında Brian Kernighan tarafından Universal, yani evrensel, sözüne benzeyen "UNIX" ismini koydu.
O zamanlarda çıkmış UNIX'in şimdiki UNIX'lerden en büyük farkı, tanımlarının olmaması ve çalışılan dizine göre basit isimlerle her kütük isminin sisteme değişken olarak tanıtılmasıdır. Buna rağmen yapısal olarak günümüz UNIX'ine oldukça yakın olduğu söylenebilir.
UNIX işletim sistemi bu kez 1971'de Ritcihie tarafından PDP-11 model bilgisayarları üzerinde yazıldı ve çalıştırıldı. UNIX'in bu hali daha kullanışlı ve işlevseldi.
UNIX'in bu başarısı C programa dilinin yaranması ve gelişimi ile büyük oranda bağlantılı. Ne de olsa C dili UNIX'in yeniden yazılmasıyla ortaya çıkmış ve yaygınlaşmış diyebiliriz.
1973'de Ritche tarafından C dilinde yeniden yazıldı.
Bu işletim sisteminin assembler dili dışında C ile yazılması, kuşkusuz UNIX'e, ana karakteristiğini oluşturan bazı özellikler kazandırmıştır. C programlama dili herhangi bir donanıma bağlı olmadığına göre C ile yazılan UNIX işletim sisteminin de donanıma bağlı olmayacağı olgusu ortaya çıktı. O halde UNIX sistemden sisteme taşınabilirdi.
İlk testlerin sonucu 1977'de PDP-11'e donanımsal olarak hiç benzemeyen Interdata 8/32 bilgisayar sistemlerinde UNIX'in sorunsuz çalışmasıyla elde edildi.
UNIX 1977 yılına dek öncelikle üniversiteler ve araştırma kurumlarında kullanıldı. Ticari çevrelerde ise bir boşluk söz konusuydu. Bu dönmelerde Bell laboratuvarlarına sahip AT&T firmasının lisans kullanımı konusundaki tutumu ticari alandaki gelişimi engellemiştir. AT&T 1981 yılından itibaren yeni lisans koşullarını duyurduktan sonra UNIX, ticari alana da girmeye başladı. Birçok firma UNIX özellikleri ve lisansını kullanmaya başladı. UNIX'in bir ticari işletim sistemi olarak kabul görmesi ancak 1983 yılından sonra olmuştur.
Evet, böylece UNIX'in kısa tarihine baktık.
Neden blog açmadın derseniz, açamadım ?
Böyle daha iyi, daha güzel oluyor.
Böyle daha iyi, daha güzel oluyor.
